ekranska instalacija Borisa Petrovića „Honey Be Or Not To Be“
Boris Petrović je slikar koji istražuje hibridne i kritične granice i, svakako, odnose statične i dinamične ’slike’ sa audio-prezentacijom i instalacijom u prostoru. On polazi od ’problema’ unutar slikarstva i prelazi u produkciju medijske digitalizovane slike. Slika je, sada za njega, strukturalni (površinski, prostorni, objektni, ekranski, vizuelni, audiovizuelni, taktilni, haptički, bihevioralni) poredak prikazivanja poruke i vizuelnog događaja u prostoru i vremenu. Takva slika se pojavljuje u procesu čulno-medijske prezentacije različitih receptivnih parametara od telesnog afekta do inteligibilnog značenja. Slika se može objasniti kao efekat proizvodnje, razmene i recepcije čulne afektacije i intelegibilnog značenja u odnosu na oko posmatrača i u odnosu na telo koje gleda i kreće se u audiovizuelnom prostoru. Njegov rad je, primarno, usmeren na skrivanje i otkrivanje vidljivog i nevidljivog - a to može biti i otkrivanje prikazivosti života i smrti. Ključne reči njegovog rada su svetlost, med, nevidljivo, borba za život, vidljivo i kretanje.
Slikarski i medijski rad Borisa Petrovića se uspostavlja oko gotovo opsesivnog pretraživanja te recikliranja modela i sistema kodiranih vizuelnih zapisa. Pre više godina je radio sa modelima bar-koda kao inicijalnog uzorka za izvođenje apstraktne slike. Danas se usredsređuje na brajovu azbuku. Radi sa azbukom za slepe. Zapise brajovom azbukom pretvara u inicijalne uzorke za izvođenje slike. Zapisu brajovom azbukom oduzima taktilnost na osnovu koje slep čitaju. Poruku zapisanu brajovom azbukom preobražava u odnos vidljivo-nevidljivo za posmatrača njegovog umetničkog dela (slike manuelno slikane i digitalnog printa). Poruka je čitljiva za poznavaoca brajeve azbuke, međutiim, slepi posetilac izložbe ne može čitati njegov zapis jer je zapis poruke dat kao plošni-glatki print. Za uobičajenog posmatrača izložbe koji se služi vidom, a ne poznaje brajevu azbzuku ona je apstraktni sistemski poredak belih krugova na crnoj površini. Čovek – žena, muškarac, dete – sa ’normalnim’ vidom će najčešće videti geometrijski uzorak umesto poruke. Poruka „Neka to bude svetlost“ ostaje skrivena mada postoji tu u polju pogleda.
Boris Petrović je izveo hibridnu ekransku instalaciju „Honey Be Or Not To Be“ u Galeriji Doma omladine. Instalacija je postavljena konfrontacijom tri ekranske površine: bilbord sa porukom ispisanom brajevom azbukom i dva ekrana sa video filmovima. Bilbord je realizovan digitalnim snimkom/printom jedne crnobele slike sa zapisom poruke na srpskom jeziku „Neka to bude svetlost“. Slika „Neka to bude svetlost“ je jedna iz serije crnobelih slika sa zapisom te rečenice brajevom azbukom na različitim jezicima (srpski, engleski, španski, portugalski, katalonski, nemački, francuski, italijanski, ruski). Bilbord (oko 2x6.36m) je postavljen na levom velikom zidu galerije. Ekrani sa video radovima su postavljeni horizontalno u nizu na čeonom zidu galerije. Oba video rada su snimljena statičnom kamerom. Na levom ekranu se odvija uvećana prezentacija sporog kretanja mrava u gomilici meda (59 minuta). Na desnom ekranu se odvija ubrzano kretanje oblaka po nebu (15 sekundi). Oba video rada su u ’petlji’ tako da se beskrajno ponavljaju. Zvuk koji ispunjava prostor je emitovan sa nosača zvuka. Reč je o delu grupe Oval: SD II Audio Template sa CD-a „Folds And Rhizomes for Gilles Deleuze“. Zvuk se takođe prezentuje kao beskrajna petlja.
Pred posmatračem se nalazi ne-tako jednostavna audio-vizuelno-prostorna instalacija, pri čemu su suočeni različiti perceptivni odnosi: statične slike, spore dinamične slike i ubrzane dinamične slike. Naspram ovakve fenomenalizacije čulnog u igru je uvedena i semantička uloga poruke „Neka to bude svetlost“ i semantičkih sugestija sa video ekrana: borba mrava za život sa medom i prolazak oblaka preko neba. Kontrasti i kontradikcije vidljivog, telesnog i intelektulanog određuju karakter ovog dela, tj. borbe umetnika u iskliznućima čulnog dejstva i značenjskih potencijalnosti. Slikarstvo, a ovde je – pre svega – reč o slikarstvu u epohi medija, nije jednostavno samo ’slika’ tu i tada, već je u pitanju i događaj različitih vrsta slike. Mnogostrukost pojavnosti slike i njenog čulnog/intelegibilnog dejstva je centralni problem ove izložbe.
Miško Šuvaković